Монгол улсад уул уурхайн салбар сүүлийн арав гаруй жил хурдацтай хөгжиж стратегийн ач холбогдол бүхий орд газрууд олноор нэмэгдсээр байна. Төр ч энэ салбарыг хөгжүүлэхэд анхаарал хандуулах болсон. Уул уурхайн салбарын орлого нь эдийн засгийн хөгжилд томоохон хувь нэмэр оруулж байгаа ч хариуцлагагүй уул уурхайн компаниуд ихэсч, ялангуяа байгаль орчин эвдрэлд орж, сэргээгдээгүй орхигдсон га газар нэмэгдэж, цаашлаад ирээдүйн хойч үед үлдэх үзэсгэлэнт байгалийн газрууд цөөрсөөр байна.

Тухайлбал уул уурхайн салбарт гадаадын хөрөнгө оруулалттай компаниуд улам нэмэгдэж, тэдгээрийн зарга маргаантай холбоотой асуудлуудад байгаль орчны асуудлууд түлхүү яригдаж байна. Үүнд гол горхи ширгэсэн, мал бэлчээрлэх нөхцөлгүй болгосон ба хяналт шалгалтын байгууллага болон аймаг, сумдын засаг дарга, иргэдийн хариуцлагагүй байдлаас болон ундны усны хомстолд орох, байгаль орчны менежментийн төлөвлөгөөний хэрэгжилт сул, уурхайг нөхөн сэргээх, байгаль хамгаалах асуудалд хууль дүрмээ биелүүлдэггүй мөн санхүүгийн ил тод байдлын хэрэгжилт муу зэрэг олон асуудлууд дагуулсаар байна.

Энэ мэтчилэн уурхайн үйл ажиллагаа явуулж буй нэрийн дор хуулиа сахин биелүүлэхгүй байгаа компани, нөхөн сэргээлтэд мониторинг хийдэггүй байгууллага, санхүүгийн тайландаа бүрэн дүүрэн дансны бичилтүүдийг тайлагнаагүйгээс нөхөн сэргээлт хийсэн эсэхэд шалгалт явуулдаггүй, уурхайн мэдлэг хомс ард иргэд гээд уурхайн үйл ажиллагааны эхлэл хэсгээс эхлэн асуудлууд үүсч байна. Нөхөн сэргээлт нь уул уурхайн салбарын компанийн нийгмийн хариуцлагын салшгүй нэг бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд тогтвортой хөгжлийг хөхүүлэн дэмжих болон Монголын нийгэм, эдийн засагт урт удаан хугацааны ашиг тус авчрахад чухал ач холбогдолтой. Уурхайн нөхөн сэргээлт хийснээр уурхайн үйл ажиллагаанд өртөж сүйтгэгдсэн газар нутгийг сэргээж байгаль дэлхий тогтвортой тогтолцоог ханган, тухайн газар нутгийг өөр зорилгоор ашиглах боломж бүрдэнэ.

Хэрвээ нөхөн сэргээлтийг сайн боловсруулсны үндсэн дээр гүйцэтгэж чадвал эргээд Монголын эдийн засаг болон ард иргэдэд урт хугацааны турш байгаль орчны болон нийгмийн ашиг тус авчрах болно. Гэвч нөхөн сэргээлт хангалтгүй байгаагийн нэг зүйл нь нөхөн сэргээлтийн бүртгэл тайлагнал төдийлөн хангалттай төвшинд хийгдэхгүй байгаа нь судалгааны явцад ажиглагдсан учраас нөхөн сэргээлтийн мэдээллийг ил тод нээлттэй, олон улсын стандартын дагуу тайлагнах нь зайлшгүй юм.

Иймд нөхөн сэргээлтийн бүртгэл тайлагналыг нэвтрүүлэх, хэрэгжүүлэхтэй холбоотой нөхөн сэргэлтийн бүртгэлийн стандарт түүний зарчим, холбогдох хууль эрх зүйг судалж өөрийн саналаа дэвшүүлсэн болно. Судалгааг “Шивээ- Овоо” ХК-ийн мэдээлэлд тулгуурлан өнөөгийн нөхцөл байдалд дүн шинжилгээ хийж, цаашид хэрэгжүүлэх үүднээс нөхөн сэргээлтийн бүртгэл, тайлагналын арга зүйг санал болгосон болно.