Улс орнуудын академик санаачилгад хийж байгаа анхны харьцуулсан судалгаа учраас мэдээлэл цуглуулсан байдал, чанар, найдвартай байдал нь тухайн судалгаанд хамрагдсан улс орон бурд харилцан адилгүй байв. Бүтээлд гарч байгаа улс орны бодит байдал, туршлага, сургамж нь бусад орны боловсролын бодлого боловсруулаг, дээд боловсролын байгууллагуудын манлайлагчдад академик санаачилгыг эхлүүлэх зорилго сэдэлд нэмэр болно гэдэгт итгэлтэй байна. Академик санаачилгын хамрах хүрээ, загвар, санхүүгийн нөөцийг тодорхойлсон бусад орны туршлагаас сургамж авах нь үнэтэй хувь тохиол юм. Бид Хятад, Дани, Франц, Герман, Япон, Малайз, Орос, Тайван, Өмнөд Солонгос улсуудын судалгаанд шинжилгээ хийж дүгнэв.
Энэхүү бүтээл гурван бүлэгтэй. Дэлхийн улс орнуудад хэрэгжиж байгаа академик шилдэг санаачилгуудыг хооронд нь харьцуулсан зураглалыг оршил бүлэгт оруулав. Өмнө дурдаж байсан судалгааны бүтээлүүдэд академик санаачилга нь дэлхийн их, дээд сургуулиуд болон боловсролын тогтолцоонд үзүүлэх нөлөө, тэрчлэн дэлхийн академик орон зайд улс орнуудын эзлэх байр суурьт хэрхэн нөлөөлдөг болох талаарх судалгааны үзүүлэлтүүдийг нэгтгэн дүгнэлээ.
Бүтээлийн гол бүлэгт академик санаачилгыг эхлүүлсэн 9 орны хэрэгжүүлсэн хөтөлбөр, тэдгээрийн зорилго, чиглэл, үр дүн, бэрхшээл, ололт амжилтын талаарх мэдээллийг багтаасан болно. Бүтээлийн төгсгөлийн бүлэгт уг санаачилгын хүрээнд зарцуулсан санхүүжилтийн загвар, засаглал, зохицуулалт, судалгаа, авьяас ур чадварыг үнэлэх, хөгжүүлэх, олон улсын болгох зэрэг үндсэн Үзүүлэлтүүдээр улс орнуудын жишээн дээр хийсэн харьцуулсан судалгаа, дүгнэлтийг толилуулж байна. Сүүлийн бүлэгт улс орнуудын хэрэгжүүлж байгаа академик санаачилгад ямар нийтлэг шинж чанар, ялгаатай тал байгааг тодорхойлж, гарсан үр дүн, хамаарлын талаарх туршлага сургамжийг хүргэж байна.
Тэмдэглэл: Улс орнууд академик санаачилгыг эхлүүлэх бол тухайн орны судалгааны их сургуулийнх чадавх, гарц, үр нөлөөг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн нэгэн ижил санхүүжилт, хөтөлбөрийн загвар байхгүй, санаачилгыг эхлүүлэх, Үргэлжлүүлэх нэгдсэн онол, практик, аргачлал байхгүй гэдгийг ойлгоорой. Жишээ нь, Их Британийн Шилдэг Судалгааны Хүрээлэн болон Австралийн Шилдэг Судалгааны Хүрээлэн хоорондоо эрс ялгаатай.