Монгол Улсын Шинжлэх Ухааны Академийн Түүхийн хүрээлэнгийн эрдэм шинжилгээний ажилтан Т.Билэгсайхан Монголчуудын эв нэгдэл бутарч манж Чин улсын завшаан болох үеэс Дарьганга нутагт бий болсон сүрэг хошууны үеийн түүхэн үйл явдлыг архивын баримт, судалгаа шинжилгээний эх хэрэглэгдэхүүнд тулгуурлан бүтээжээ. Ийнхүү XVII зууны сүүл үеэс XIX зууны эхэн үеийг хамарсан уг түүх судалгаа нь 'Дарьганга бүрэлдэн тогтсон нь', 'Дарьгангачуудын нүүдэл, суурьшил', 'Дарьгангын түүхэн зарим хүмүүсийн намтар, үйл ажиллагаа' гэсэн 3 үндсэн бүлгээс бүрдэнэ. Судалгааны ажлын үр дүнд 'Дарьганга сүрэг хошууг байгуулахдаа, олон газраас ардуудыг шилжүүлэн нутагшуулж, өөр өөр нутгийн онцлогийг нэгтгэсэн цогцолбор буй болж, улмаар Дарьгангачууд гэх нийтийн ухамсар бүрэлдэн өвөрмөц зан заншил, нутгийн хэллэг зэргийг агуулсан Дарьганга нутгийн онцлогийг бий болгосон байна' гэж судлаач дүгнэсэн байна.