Сэцэн хан аймгийн Сүжигт гүний хошууны түүх манай түүх бичлэгт өнөө хир бараг судлагдаагүй бөгөөд одоогоос 4 жилийн өмнө Түүхч профессор С.Чулуун 1913 онд Английн нэгэн дэслэгч Сэцэн ханы нутгаар бэдрэн Хүрээнд ирсэн тухай номыг Ачит сайн сэтгэлт Сюү Бөрнэ гуайн хамт хэвлэн нийтэлж, үзэсгэлэнг Монголын Үндэсний Музейд нээжээ. Тус бүтээлд өмнө тод бус байсан олон асуудлыг гаргахын зэрэгцээ аман түүхийг бичлэгийн эх хэрэглэгдэхүүнээр сүлэлдүүлэн бичсэн байна. Тэрээр тухайн хошууны үүсэл, газар нутаг, газрын нэр (топономик), ноёдын үе сүлжил, намтар, үйл ажиллагаанаас эхлэн нутгийн дээс, хил савлах газар, хүн амын бүтэц, бүрдэл зэргийг баримт түшин судалжээ.