“Сионы мэргэдийн протокол” бол орос хүний бүтээл юм шүү дээ, алдарших тусам зохиогчийнх нь нэр бүдгэрдэг ийм бүтээл ховор. Энэ номд дэлхий ертөнцийг захирах орчин үеийн арга технологийг нарийн тусгасан гэж үздэг, үнэндээ ч өнөөгийн дэлхийн дэг журамтай тохирдог. Ийм юм болох вий гэж зөгнөн сэрэмжлүүлсэн нь бодат байдал болчихсон нэг жишээ. Сэтгэгчид боловсролтой хүмүүсээс илүү нийгмийг өөрчилдгийн жишээ. Мэдээж нэлээд уншиж судалсан хүмүүсийн хувьд харахад “жүүдүүд бол халхавч” төдий нь ойлгомжтой юм. Жинхэнэ марксист И.Сталин хүртэл өөрийн бүтээлдээ “Жүүдийн тусгаар улс, автономи байгуулах бундчуудыг хайр найргүй шүүмжилж.., боломжгүй” гэсэн байна. Октябрийн хувьсгалын дараа Оросын большевикууд энэ алдаршсан өгүүллийнх нь төлөө И.Сталинийг Үндэсний асуудал эрхэлсэн ардын комиссараар томилсон, жинхэнэ махаа идсэн ажилд... Эндээс удирдагч болох замдаа гарсан. Сталин Оросын социал-демократ ажилчны нам, Гитлер Германы Үндэсний социалист ажилчны нам, Муссолини Италийн, Ал Гаддафи Ливийн социалистуудаас угшилтай. Либерал хоч нь “коммунист, фашист, нацист, жамахирч дарангуйлагч...  Гэхдээ эдгээр түүхэн бие хүмүүс болоод бүтээлүүд нэгнээ хайр найргүй шүүмжилсэн, эсрэг тэсрэг агуулгатай нь ойлгомжтой байх...

Ал Гаддафи Ливид “жамахирия” тохирно гэсэн бол Б.Муссолини “Италид фашизм” тохирно гэжээ. Хэрэв Монголд ямар нэг үзэл санаа томъёолбол “даунизм” ч юм уу, нэг нэр хоч өгөх л байх даа, бүр өөрсдөө шүү! Манай уншигчид фашизмыг мэддэг гэж боддог ч тун цөөн нь энэ тухай уншсан. Олонх нь фашизмыг А.Гитлерийн нацизмтай андуурдаг, бүр боломжийн боловсролтой гэгдсэн хүмүүс ч. Түүний зохиолуудад ч, намын нэр, тунхаглалд ч “фашизм” гэсэн үг байхгүй, “үндэсний социалист-ажилчны” гэсэн томъёолол л бий.

Учир нь коммунизмын жилүүдэд ч, либерализмын жилүүдэд ч Гитлерийн нацизм бол фашизм гэж “зааж” ирсэн ба яг фашист үзэл санааны эх үүтгэл болсон Б.Муссолинийн бүтээлүүдээс орчуулж байгаагүй юм. Муссолини, Сталиний бүтээлүүдийг анхааралтай уншвал өнгөрсөн зууны эхээр хаант засаглалыг нурааж байхдаа “корпораци” маягийн засаглалыг түгээмэл зүй тогтол болгон тогтоосныг олж мэднэ.  Ингэснээр европ дахинд “төр” хэмээх ойлголт алга болж, оронд нь “засаглал” гэдэг ойлголт л үлдсэн. Өнөөдөр сүрхий европ боловсролтой хүмүүс “төр” хэмээх ойлголтыг “засаглал”-тай андуурах буюу эсбөгөөс огт ойлгодоггүй нь эндээс эхтэй. Төр хаачив?

Аливаа дэлхийг эрхшээх, захирах суртал өөрөөсөө бусдыг хүлээн зөвшөөрдөггүй. Хэдий  либерал-ардчилсан нийгэмд хүний оюун санаанаас төрсөн бүхий л үзэл бодлыг зөвшөөрөх ёстой гэж тунхагладаг ч олон улс орны “Үндсэн хууль” болоод улстөр-оюун санааны салбарыг зохицуулсан хуулинд бидний хэвлэн гаргаж буй гурван “жижигхэн” номыг хориглосон байдаг. Тэгэхээр жижигхэн ном биш байгаа биз?

Ер нь коммунизм ч, либерализм ч адилхан хаалттай хүчирхийлэгч систем. Тэд юуг хүлээн зөвшөөрдөггүй вэ?

Аливаа хүний эрх чөлөө бол үндэсний эрх чөлөөний дотор л баталгаатай оршдог. Хэрэв үндэстэн дорой буурай, хоцрогдмол бол тухайн үндэстний эд эс болсон хэн ч эрх чөлөөтэй байж чадахгүй. Сайтар зохион байгуулагдсан хүчирхэг үндэстэн л эрх чөлөөг эдэлдэг. Зохион байгуулалтын дээд нь “Үндэсний төр”. Яг үүнийг зөвшөөрдөггүй юм. Өөрөөр хэлбэл “төр бол тэд”.

Дэлхийг захирагчдын хүч чадал нь хүний эрх нэрээр аливаа үндэстний нэгдэн нягтрах, зохион байгуулагдах чадварыг эвдэж, өөрийн тоглоомын хүмүүсээс бүрдсэн дэглэмүүдийг тогтоож чадсанд оршино. Тиймээс л “Төрийг дээдлэх”, үндэсний зохион байгуулагдах дээд эрхийг тунхагласан бүхий л зохиол бүтээлийг авторитар, тоталитар дарангуйллыг сурталчилсан гэж муучлан уншихыг хориглодог.

Ялангуяа Монгол шиг хуучин коммунист дэглэмийн “шархтай” улсад иймэрхүү бүтээлүүд гарах нь нийгэмд сөрөг нөлөөтэй гэж үздэг байж магадгүй. Гэвч эрх чөлөөт хүний оюун санааны эрх чөлөөг хязгаарлахыг оролдох хэрэг байна уу?

Тиймээс бид оюун санаагаараа эрх чөлөөт хүмүүст зориулж эдгээр номыг гаргаж байна.