Дэлхийн аль ч улс түмэн эрт дээр цагаас өртөөлөн ирсэн уламжлалт спортын олон төрлүүдтэй байдаг. Японы ард түмний сонирхон, хэдэн зууны туршид хөгжүүлж ирсэн уламжлалт үндэсний спортын нэгэн төрөл нь сумо бөхийн барилдаан юм. Сумогийн үүсэл, гаралын талаарх бичмэл эх сурвалж ховор боловч нийтийн он тооллын өмнөх 250-552 оны үед үүссэн бололтой гэж мэргэжлиин хүмүүс, судлаачид баримжаалдаг ажээ. Үүсэж, хөгжсөн анхныхаа үед сумо бөхийн барилдаан нь эзэн хаан болоод дээд язгуурт ордныхны аугаа цэнгэлийн нэгэн төрөл болж байсан учраас дорд тушаалтан, жирийн ард түмэн түүнийг үзэх эрхгүй байжээ. Эртний японы сумаү буюу барилдах, хүчээ үзэх гэдэг үгнээс үүсэлтэй сумо бөхийн барилдаан нь он цагийн урсгалаар ордны ээнээс халин гарч жирийн олны дотор түгэн тархсаар нийтийн тооллын 1180-1190-ээд оны үеэс мэргэжлиин сумочид бий болсон гэгддэг.