Их Монгол улс болон Монголын эзэнт гүрний хүн төрөлхтний түүхэнд гүйцэтгэсэн үүргийг эрдэмтэд олон янзаар үнэлэн дүгнэдэгийн дотроос Ази Европыг холбосон арилжаа худалдааны замыг нээн өргөтгөж, өрнө дорнын соёлын солилцоонд жуучлагч, хөтөч болсон хэмээн санал нэгтэй үздэг. Их Монгол улсын үед эртний Хятадын торгон замыг Монголчууд хяналтандаа авч Дундад Ази болон Европ хүртэл худалдаа арилжааг чөлөөтэй явуулах нөхцөлийг бүрдүүлж байв. Ази Европыг холбосон алдарт торгоны замын дараа орох зүүн өмнөд Хятадаас гарч Монгол, Орос орныг дайран Европ тив хүрсэн 'Түмэн газрын цайны их зам'-ын арилжаа худалдаанд Монголчууд мөн л оролцож тодорхой түүхэн үүрэг гүйцэтгэх хувь тохиолдсон юм.