Цай нь материаллаг ба оюун сэтгэлгээний нэгдэл болохын учир цайны соёлыг үрслүүлэн цэцэглүүлсэн хүмүүсийн талаар энэ номд дурдах шаардлагатай. Цайны үүслийг эртний цайны модноос судалж эхлэх учиртай ч энэ судалгаанд төгсгөл гэж үгүй билээ. Эл ургамалтай холбогдох домог яриа нь цайны мод бут битүү ургасан номин ногоон цайны тариалан, уул нуруудыг тольдох нэг ёсны бяцхан цонх болох юмсанжээ. Түүний зэрэгцээ арга билгийг хослуулан тээх цайнд дурлагсдын тухай өдий төдий хууч яриа байдаг билээ. Би эл номдоо энэ бүхний зах зухаас багтаахыг хичээлээ. Уншигч авхай та аягатай цайгаа бариад таалан сонирхоно уу...