Синжи гэдэг нэртэй хэрэмний хөөрхөн зулзага ойд амьдардаг байжээ. Олон сар өнгөрч Синжи ч том болов. Тусдаа амьдрах цаг нэгэнт ирлээ гэж боджээ. Синжи өөртөө үүр хайж ойгоор явжээ. Ойн хамгийн том мод түүнд таалагдсан байна. Энэ бол маш том царс мод байлаа. Энэ модны эргэн тойронд өөр хэдэн мод ургасан байв. Синжи ойг бүтнээр нь харж байхын тулд мод багатай энэ газрыг тусгайлан сонгосон нь энэ байлаа. Бага байхаасаа л ойг тэр чигээр нь хардаг цонхтой гэрт амьдрахыг мөрөөддөг байжээ. Харин Синжи ганцаараа амьдрах маш их сонирхолтой байлаа. Гадагшаа хартал хоёр хэрэм тоглож байв. Энэ байдал түүнд огтхон ч таалагдсангүй. Тэгээд ч удахгүй өвөл болох учраас Синжи ч дэмий сэлгүүцсэнгүй, өөрийнхөө өвлийн хүнсийг хураасаар байв. Хөршүүд нь бие биедээ айлчлана.Ойн бүх амьтад бие биенийхээ дутууг нөхөхийн төлөө гүйсээр байв. Бие биедээ туслах, хөрш зэргэлдээ сайхан амьдрахын амьд жишээ тэнд өрнөж байв. Харин Синжи өөрийн хүсэлтээр энэ хамтын нөхөрсөг амьдралд оролцсонгүй. Гэтэл салхитай нэгэн орой Синжигийн амьдардаг том царс мод хүчтэй шуурганд тэсэлгүй газар унав. Ойн амьтад түүнд туслах болов уу? Синжи амиа бодсон муухай зан гаргаснаа ойлгох болов уу? Үйл явдал цааш хэрхэн өрнөхийг энэ номоос олж уншаарай.  

Өвөл ба хэрэм

Сайн байцгаана уу, анд нөхдөө! Манай жаран хөлт ойрын үед их гунигтай байгаа. Учир нь тэр саяхан нэг хөлөө гэмтээчихсэн, хэвтэрт байгаа. Эртээр орой түүн дээр би очсон юм. Болсон явдлыг надад ярьж өгсөн. Түүнийг ярьж байхад үе үе түүнийг өрөвдөж, үе үе түүнийг шоолон инээж суусан юм. Тэгэхлээр болсон явдлыг эхнээс нь ярьсан нь дээр байхаа гэж бодож байна. Яагаад гэвэл зарим хүмүүс манай жаран хөлтийг сайн танихгүй шүү дээ. Жаран хөлт маань хөл бөмбөг тоглох, спортоор хичээллэх маш дуртай. Түүний хамгийн том мөрөөдөл нь сайн хөл бөмбөгчин болох юм...  

Жаран хөлт хөл бөмбөг тоглосон нь

Эрт урьдын цагт усан үзмийн цэцэрлэгт нэгэн зараа амьдардаг байжээ. Энэ зараа өглөө эрт босоод цэцэрлэгийг бүтэн тойрдог байв. Өлссөн үедээ нэгэн газар суугаад усад үзэм иддэг байлаа. Зараа өдөр хоногийг ийнхүү зугаатай өнгөрүүлдэг байсан болохоор үнэхээр сэтгэл хангалуун амьдардаг байжээ. Хэсэг хугацааны дараа зараа энэ байдлаасаа залхаж эхлэв. 'Ер нь би өөртөө нэг найз олсон нь дээр юм байна' гэж бодоод цаг алдалгүй өөртөө найз хайхаар замд гарчээ. Цэцэрлэг, талбайгаар өдөржин явсан боловч өөртөө тохирох анд олсонгүй. Уйлахад бэлэн алхаж явтал царцаатай тарчээ...Царцаа түүнтэй найзлах болов уу? Зараа олон найз нөхөдтэй болж чадах болов уу? Үлгэрээ цааш нь уншаарай.  

Зараа хулгана хоёр

Эрт урьдын цагт тэнгисийн эрэг дээрх ойд нэгэн аалз амьдардаг байжээ. Энэ аалз өөртөө нэгэн модыг сонгон авчээ. Тэгээд энэ модон дээр өдөр шөнөгүй ажилласаар нэгэн тор нэхжээ. Тороо нэхэж дуусаад бахархалтайгаар харж гэнэ. Аалз ийм мод олж авсандаа өөрийгөө их азтайд тооцож байлаа. Эндээс эргэн тойрныгоо сайн хардаг, тэр хол байгаа тэнгисийг ч хардаг гэж өөрийгөө баясгадаг байлаа. Аалз их сайхан сэтгэлтэй гэнэ. Орчин тойрондоо байгаа ямар ч амьтдын тухай муу зүйл боддоггүй байжээ. Гэвч тэр хавьд нэгэн шувуу байдаг байжээ. Энэ шувуу, аалзыг ирэхээс өмнө энэ модонд үүрээ зассан юм байж. Шувуу энэ модонд ганцаараа амьдарч байтал аалз хүрээд иржээ. Энэ нь шувуунд огт таалагдсангүй. Тэгээд аалзыг энэ модноос явуулах арга замыг хайж эхэлжээ...  

Аалз шувуу хоёр

Олон жилийн өмнө Каф уулын цаахан талд нэгэн сайхан ой байжээ. Бүх амьтад энэ ойд эвтэй найртай, сайхан амьдардаг байлаа. Бүгд тэнд аз жаргалтай байжээ. Бүх амьтад ийм аз жаргалтай амьдартагт зальт үнэг их атаархдаг байв. Түүний толгойд үргэлж нэгэн санаа эргэлддэг болов. -Би яавал энэ аз жаргалыг эвдэж болох вэ? гэж дотроо боддог байлаа. Нэгэн өдөр үнэгний санаанд нэг зүйл орж ирлээ. Ой дунд дэмий яриа дэгдээж, сургуульд явдаг амьтдыг хооронд нь муудалцуулъя гэж сэджээ. Ингээд хорон муу үйл ажиллагаагаа явуулж эхлэв. Хэдэн долоо хоног өнгөрсний дараа үнэхээр амьтад хоорондоо таарч тохирохгүй болж эхэлжээ...  

Үнэгний санаа

Олон жилийн өмнө хүмүүс том үйлдвэрүүд байгуулж, машин бүтээжээ. Харин энэ үйлдвэрийн болон айлуудын яндан, бас машинаас гарах хортой утааг огт анхаарч үзсэнгүй. Эцэст нь энэ утаа агаарт ихэссээр байлаа. Утаа агаарт хуримтлагдсаар хүчил гэдэг нэртэй хорон санаатай үүл болжээ. Хүчлийн үүл нь бусад үүлнээс ялгаатай, хар өнгөтэй бас хортой бодис агуулдаг байлаа. Тэгээд өөрийнхөө хортой бодисоор бороо оруулах тун дуртай байв. Хүчлийн үүл нь хүмүүст болон ургамалд хор учруулдаг байлаа. Мод, ургамал хэсэг хугацааны дараа шарлаж, хатдаг байлаа. Хортой бороо газрын хөрсөнд шингэж, хүн, ургамлыг хордуулдаг байв. Энэ ургамлаас идсэн хүмүүс өвчин тусдаг болов. Хүчлийн үүл энэ бүхнийг хараад хөх инээд нь хүрч, бахаа ханатал инээн, баярладаг байжээ. Энэ байдал хэр удаан үргэлжлэх бол? Хүмүүс бид хүчлийн үүлний эсрэг юу хийж чадах вэ? Үлгэрээ цааш үргэлжлүүлэн уншаарай.  

Хорон санаат хүчлийн үүл

Зуны сайхан улирал дуусч намрын сэрүүн орсон байлаа. Навч шарлаж өндөр ууланд цас унаж эхэлжээ. Иймээс хөгшин өрөвтас бусдыгаа цуглуулан: -За нөхөд өө, намайг анхааралтай сонс! Алс холын оронд хаврын урин дулаан улирал болж байхад энд өвлийн хүйтэн улирал ирж байна. Тэгэхлээр эндээс нүүх цаг нэгэнт иржээ. Бид бүгдээрээ хамтдаа хавар болж буй тэр орон рүү нүүдэллэх хэрэгтэй байна. Бид нүүдлийн шувууд шүү дээ гэжээ. Тэнд цугласан өрөвтасууд түүнд: -За тэгье, даруйхан бэлтгэлээ хийгээд замд гарцгаая гэв. Тэд удалгүй замд гарцгаажээ. Өрөвтасууд урт замыг туулж, их ядарчээ. Явсаар хаврын улирал эхэлж буй тэр сайхан оронд ирлээ. Энд ирээд бүгд л өөрийн гэсэн орон байртай болохын төлөө зүтгэж эхлэв. Залуу өрөвтасын адал явдал ингэж эхэлжээ...  

Өрөвтасын харш

Ном бүрт өөр өөрийн шинж чанартай баатрууд гардаг. Энэхүү цуврал нь хүүхдэд зөв зан чанар төлөвшүүлэхэд чиглэсэн үлгэрүүд юм. Нийт 8-н номоос бүрдэх энэ цувралыг уншсанаар таны хүүхэд үлгэрийн баатруудаар дамжуулан сайн муу зан чанаруудыг харьцуулж сурах юм. Биеэ тоох, хувиа хичээх, бусдыг муулах, гаргасан алдаагаар нь дүгнэх нь буруу муу чанар болохыг даруу төлөв, найрсаг байх, өвчтэй найзаа эргэх, бусдад туслах, байгаа юмаа хуваалцах, байгаль орчноо хамгаалах, алдаанаасаа сургамж авах, бусдын зөвлөгөөг сонсох нь эрхэм сайхан чанар болохыг сурч мэднэ. Хүний харилцаа орчин үеийн асуудлуудыг хүүхдэд ойлгомжтой, сонирхолтой байдлаар өгүүлсэн сургамжит сайхан үлгэрүүд.  

Цагаан нил