Монголын Бурханы шашинтны төв Гандантэгчэнлин хийдийн тэргүүн хамба Дэмбэрэлийн Чойжамц гуай бол Зонховын шашны гавжтан, үндэсний буддизм, уламжлалт зан суртлын төлөөх их үйлсэд өөрийгөө зориулсан хувраг төдийгүй манай нийгэм-төрийн нөлөө бүхий зүтгэлтэн билээ. Шашингүй коммунист дэглэмийн дотор төрж бойжих тавилантай үеийнхний нэг болох түүнд өсөх идэр наснаасаа бурханы номын ариун үйлст зүтгэх ховорхон боломж олдсон бөлгөө. Түмэн амьтны нэгэн дээр л тусах үүлэн чөлөөний нар мэт завшаан боломжийг эргэлзээгүй дөрөөлөн шашин номын үйлст нэгэн үзүүрт сэтгэлээр зүтгэсэн тэрээр Монголын Бурханы шашинтны Төв, Гандантэгчэнлин хийдийн хамбын үүргийг хүлээх болсноор хорь гаруй жилийг үдсэн байна. Энэхүү хориод жил нь нэг талаасаа шүтэх бишрэх эрх чөлөө нээгдсэн сайхан үе байсан нь ч бүх нийтийг хамарсан хямрал задрал дагуулсан бэрх он жилүүд байв. Басхүү бурханы шашин эргэн сэргэсэн нь гайхамшиг боловч олон шашин, янз бүрийн мөргөл шүтлэгтэй өрсөлдсөн, дотоодын зөрчилтэй амаргүй цагийн туулах учиртай болов.   Олон түмний авгайлан нэрлэснээр 'Чой хамба' хэмээх Д .Чойжамц гуайн энэ номд янз бүрийн үед өгсөн ярилцлага, илтгэл айлдвар, шашин мөргөл хийгээд нийтийн ёс суртлын сэдвээр уншсан лекцүүд нь орсон болно.  

Гэгээрсэн сэтгэлээс гэгээрсэн амьдрал

Владимир Ильич Ленин бол XX зуунд Орос орны толгойг эргүүлэгч хамгийн гарамгай хүн байсан нь эргэлзээгүй. Төрөлхийн улс төрч түүнд эрч хүч, хүсэл тачаал, оюун ухаан харамгүй заяасан байжээ. Улс орны засгийн эрх авах, дэлхийн хувьсгалыг өөрийн биеэр үзэх, коммунист нийгэм байгуулах гэсэн зорилгод тэрээр өөрийгөө бүрэн зориулжээ. Өөрийнхөө зөв гэдэгт эргэн тойрныхоо хүмүүсийг итгүүлэн үнэмшүүлэх, холбоотон олноор нь элсүүлэх Лениний чадвар түүний амжилтын бас нэг үндэс байв. Гэвч Ленин хувийн амьдралдаа хуурмаг сүсэгтэн, улс төрд бол огт ёс зүйгүй нэгэн байжээ. Цаашлаад хүний эрх, эрх чөлөөг нухчин дарагч системийг Ленин л бий болгосон. Хамгийн чухал нь гэвэл энэ систем цаашлах тусам түүнд улам таалагдсан...  

Ленин

Пётрийн улс төр, цэрэг-дайн, захиргааны үйл ажиллагааны тухай далай болохуйц олон зохиол бичигдсэн тул энэ талаар дэлгэрэнгүй өгүүлэлгүй түүнийг хувь хүн болох талаас нь авч үзвэл сонирхолтой юм. Бодит амьдрал дээр тэрээр ямар хүн байсан бэ?   Хувь хүний, ялангуяа ийм том цар хүрээний төрийн зүтгэлтний шинж чанарууд үйл ажиллагаанд нь ул мөрөө үлдээхгүй байна гэж үгүй.   Пётрийн хувийн амьдралын тухай мэдээллүүд тэр үеийн бичиг баримтууд, дипломат захидал харилцаа, дурсамж, дуртгалуудад бараг анзаарагдамгүй шахам орсон байдаг. Өчнөөн олон жил өнгөрсний дараа үнэнийг зохиосон зүйлээс ялгаж салгахад хүнд. Пётрт эориулсан маш олон тооны судалгаанд зохиогчдын үзэл бодол, хийсвэр үнэлгээ нь түүний аливаа үйлдэл, хэргийг тайлбарлахад ямар нэг байдлаар шингэсэн байдаг. Одоогоор буй баримтуудаас нэг ерөнхий дүр зураг гаргах оролдлогыг энэ номд хийсэн болно. Уг оролдлогыг Романов династи Оросын хаан ширээнд заларсан тэр үеэс эхлэх нь зүйтэй. Их Пётрийн эргэлтийн шинжтэй, урт удаан бөгөөд хувь тавилан шийдсэн хаанчлалаар Романов династи өөрийгөө үндсэндээ шавхсан юм...  

Их Пётр

Линколны амьдралыг хүүрнэл өгүүллийн мастер Томас Кэнэалли дэлгэж байна. 'Шиндлэрийн бүртгэл' киноны эх зохиолыг бичсэн энэ хүн уг зохиолоороо Абрахам Линколны ойлгоход амаргүй зан чанарын гүн рүү шинэхэн нүдээр нэвтрэн оржээ. 'Абрахам Линколн' зохиол энэхүү гайхалтай хүний ялалт, өөртөө үл итгэх байдал, багын ядуу зүдүү амьдрал, түүнээс суга татсан өндөр тэмүүлэл, сэтгэлээр унам ялагдлуудыг ер   бусын тод дүрслэн харуулсан байна. Эл ном америкчуудын түүхийн салаа зам дээрх мөчийг шинжлэн судлахын хамт уг түүхэн хүнийг тод томруун дүрсэлсэн нь түүний аугааг улам ч тодорхой харуулан, зүрх сэтгэлд ойрхон буулгажээ.  

Хүмүүс түүх бүтээдэг