Ардын хувьсгалаас өмнөх монгол орноо гадаадынхны нүдээр нэгэн дор харах өргөн сайхан боломжийг “Соёмбо пресс” хэвлэлийн газар уншигч та бүхэндээ олгож байна. Энэ бол сүүлийн 10 гаруй жилийн хугацаанд СГЗ орчуулагч, яруу найрагч Жигжидсүрэнгийн Нэргүйн монгол хэлнээ яруу тансаг найруулгаар хөрвүүлэн гаргасан Монгол орны тухай 11 нэрийн бүтээлүүд буюу эртний аян замын тэмдэглэлүүдийг 9 боть болгон хэвлэсэн “Эргэн харахуй” цуврал юм. Тухайн цагийн орон улс, газар нутгийн байр байдал, хүн амын угсаа гарвал, шашин шүтлэг, ахуй заншлыг тухайн яг тэр цаг үед нь явж ахудаа бичиглэн, сонин содон, адал явдалт хэлбэрээр уран яруугаар дүрслэн үлдээснээрээ зүйрлэшгүй их үнэ цэнэтэй байдаг иймэрхүү бичгэн бүтээлүүдийг сүүлийн үед дэлхийн утга зохиолын салбарт “Газарзүйн роман” хэмээн нэрлэх болоод байгаа билээ. Ж.Нэргүйн орчуулгын “Эргэн харахуй” цувралд Дэлхийн нэрт соён гэгээрүүлэгч, нэрт зураач, Шамбал судлаач Николай Рерихийн 1921 онд анх Монголтой танилцаад, дараа нь урагшаа гарч Гималай хүрсэн Шамбал судалгааны анхны экспедицийн аян замын тэмдэглэлээс эхлээд Барон Унгерны хамтран зүтгэгчдийн дурсамжууд, Европ дахинаа “Хорьдугаар зууны Марко Поло” хэмээн алдаршсан Польшийн нэрт зохиолч Фердинанд Оссендовскийн цуут “Хүн, араатан, бурхад”, Арван гуравдугаар Далай ламын 1903-1905 онд Монголд ирсэн тухай “Агуу их Босуул” баримтат, адал явдалт роман, Нэрт байгаль судлаач, аялагч Николай Пржевальскийн 1870 онд Монголоор дайран гарсан анхны аялал, Монголын нууц товчоог дэлхийд анх түгээсэн Оросын шашны нэрт зүтгэлтэн Палладий Кафаровын 19-р зууны дундуур Монголоор 2 ч удаа дайран өнгөрөхдөө шуудангийн бүх өртөөнүүдийг манай түүхэнд анх удаа хамгийн дэлгэрэнгүйгээр тодорхойлон үлдээсэн тэмдэглэл, 1820-1821 онд Монголоор 2 удаа дайран өнгөрөхдөө бичсэн Оросын эзэн хаант гүрний түшмэл Егор Тимковскийн бичсэн, өдгөөгийн дэлхийн монгол судлаач нарын хамгийн чухал хэрэгцээт гарын авлага болон алдаршсан 3 дэвтэр “1820-1821 оны Монгол” хэмээх сонгодог бүтээл, мөн 1713 онд Монголоор дайран хойшоо гарч Оросын хаант улсад зочилсон Манж гүрний анхны төрийн элч Түлшээн түшмэл, 1248 онд Хубилай хан ачтай уулзахаар Монголоор явж байсан хятад ноён Чан Дэ Хуай нарын аян замын тэмдэглэлээс гадна Алтан Ордоны Улсын татаар-монгол гаралтай яруу найрагчдын 1300-1400 онд туурвисан гайхалтай тансаг яруу найргийн охь дээжис, Алтан Ордоны Улсын төр, шашин, соёл урлаг, худалдаа, татварын талаархи дэлгэрэнгүй тэмдэглэл багтаж байгаа юм. Дээрх бүтээлүүдийн олонхи нь социалист нийгмийн үед орчуулах нь бүү хэл, унших нь ч хориотой байсан юм. “Хэлсэн юм хийснэ, бичсэн юм үлдэнэ” гэсэн мэргэн үгийн дагуу, Ардын хувьсгалаас өмнөх үеийн манай монголчуудын өөрсдийнх нь тэмдэглэн үлдээсэн олигтой бүтээл өнөөг хүртэл хараахан олдоогүй байгаа энэ цаг үед эрхэм уншигч та бүхэнд Монголынхоо дундад зууны үеийг нэгэн дор нэгэн амьсгаагаар унших, үзэх, эргэцүүлэх давхар давхар боломжийг манай “Эргэн харахуй” цуврал олгож байна.