Монгол угсаатан урт түүхийнхээ явцад өвөрмөц содон үндэсний их соёлоо үүдэн бүтээсэн билээ. Энэ их соёлын дотор монгол дууны урлаг үндэсний соёлынхоо салшгүй нандин хэсэг нь болдог юм. Монгол угсаатны дууны урлаг бол байгаль, хүн, нийгэм гурамслын дотор сэтгэлийн хөдөлгөөн болох омог бахдал, зориг золбоо, сүр сүлд, сүсэг бишрэл, хайр дурлал, баяр баясгалан, уйтгар гуниг, өвчин зовлон, хагацал өнчрөл, сэтгэлийн бүхий л хөдлөлөөс үүсэлтэй бас түүнийг илэрхийлэгч нь болдог. Монгол уртын дууг аялгууны өвөрмөц онцлогыг нь харгалзан зүүн зүгийн, боржигон, төв халхын, баян бартаатын, баруун зүгийн гэж хуваадаг. Нутаг нутгийн дууны өвөрмөц аялгуу ч бас байдаг. Энэ талын судалгааг гадаад, дотоодын олон судлаачид хийсээр ирсэн ч монгол угсаатны дууг өмнө нь нийлүүлж нэгтгэсэн зүйл одоо хүртэл байхгүй байна. Иймийн тулд Ш.Сүхбат, Ш.Нарантуяа нар угсаатны дууны нэгдсэн түүврийг олдсон хэмжээгээр нь нэгтгэн 6 боть болгон хэвлүүлж байна. Энэ ботид Захчин ардын 333, Ордос ардын 93 нийт 420 гаруй уртын дууны үг орсон байна.