Хэл яриа нь хүүхдийн сэтэхүйн хөгжпийн үндэс. Танин мэдэхүйн арга хэрэгсэл болдог бөгөөд янз бүрийн шалтгаанаар хэл ярианы гажиг үүсдэг. Хэл ярианы гэм согог нь өөрөө аяндаа арилдаггүй тогтонги шинжтэй байдаг тул байнгын амны аппаратны дасгал хөдөлгөөн хийх шаардлагатай болдог. Хэл ярианы согог нь дуугүй болох, дуу хурдсах, гацах, ээрэх, уншиж тайлбарлах чадвараа алдах зэрэг олон хэлбэрээр илэрдэг. Хэл ярианы бэрхшээлийг судалсан судлаачид Хэл ярианы бэрхшээл нь олон зуун дамжигдан байсаар байсан бөгөөд олон гүн ухаантан эрдэмтэн доктор нар энэхүү чимээгүй өвчнийг судлан арга техник зохиосоор иржээ. Үүний нэг тод жишээ нь эртний Грекийн уран илтгэгч Демосфен юм. Тэрээр ээрч гацдаг, үгийн баялаг муу, нийгэмшиж ер чаддаггүй хүн байсан бөгөөд өөрийгөө ялан дийлж сурахын тулд ганцаараа олон сараар хичээллэж байж Грекийн уран илтгэгч болжээ. Тэрээр амандаа чулуу хийж олон цагаар түргэн хэллэг хэлэх, далайн давалгааны өөдөөс чанга хашгиран зохиол унших зэрэг олон дасгал хөдөлгөөн хийсний үр дүнд хэл ярианы бэрхшээлээс ангижирч чадсан юм.