Элгэн садан маань энэ дэлхийн хаахна яваа бол?” гэж түр зуур ч гэсэн бодоод үзэх юм бол хачин сэтгэгдэл төрж мэдэх буюу. Хэрвээ нарийвчлан судлаад уудлаад эхэлбэл чухамхүү буурал түүхийн сүүлийн мянган жилийн хэрэг явдалд Монгол хүн хэрхэн хутгалдаж заримдаа бүр хэрхэн “хамаандалж” байсан нь ил болохоор барахгүй тулга тойрсон ярианаасаа салж өргөн сансрын далайцаас өрлөг түүхээ бясалгахад ташуурдаж өгөх сэдэв гарна. Өвөг дээдсийн нэрээр хөөрцөглөж хоосон бардамнахын тань утгагүй нь ойлгогдож хорвоогийн түмэн явдал, мянган хэргийг өндөр уулын оргил дээрээс цэлгэр уужим тал хөндийг ажиглан халиах лугаа адил илүү тодорхой харах юм уу эсвэл гүн далайн ёроолоос дээшээ харвал усны хорхойн гайхмаар хачин ертөнц ямархуу байдгийг дээрээс нь хэчнээн чармайн ширтээд үздэггүйн мэт буюу. Зөвхөн хот суурин газрын өнөө байгаа нэрийг хөөгөөд үзэхэд л өвөг дээдэс маань хаана сууж, хаагуур явж байсныгаа хойч үедээ ойлгогдох мэдрэгдэхээр тодхон гэрч үлдээсэн ажээ. Гол мөрөн, уул даваа зам харгуйн нэрсийг хөөвөл маш олон Монгол үг үлдсэн нь бараг л газарзүйн бүхэл бүтэн толь гэмээр бөгөөд томоохон боть ном болох юм.